اگه نیاز به روانشناس داشتی کلیک کن... جلسه اولت رایگانه
اختلال دو قطبی نوع یک با دو دوره شیدایی و افسردگی مشخص می‌شود. در دوره شیدایی شخص انرژی بالا داشته و تحریک‌پذیر است. اما در دوره افسردگی احساس ناامیدی و کاهش انرژی را تجربه می‌کند. برای درمان ممکن است پزشک از دارودرمانی، روان‌درمانی یا تغییر سبک زندگی استفاده کند....
اختلال دو قطبی نوع یک، یکی از دو دسته اختلالات دو قطبی (افسردگی-شیدایی) است که بر خلق و خو، سطح انرژی و توانایی فرد برای عملکرد طبیعی تأثیر می‌گذارد. این اختلال با دوره‌هایی از دوره‌های شیدایی و افسردگی مشخص می‌شود که می‌تواند شدید باشد و هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد.
شاید شما هم اسم اختلال دو قطبی نوع ۱ را شنیده‌اید. بسیاری آن را با مودی بودن یا تکانشی بودن اشتباه می‌گیرند. در حالی‌که این اختلال علائم ویژه‌ی خود را دارد و باید سریعا تشخیص و درمان شود. در این پست از مجله‌ی سلامت دکترتو، علائم، علل، تشخیص، درمان، اثرات طولانی مدت، نحوه‌ی پیشگیری و تفاوت بین اختلال دو قطبی ۱ و اختلال دو قطبی ۲ را مورد بحث قرار خواهیم داد.
اگه نیاز به روانشناس داشتی کلیک کن... جلسه اولت رایگانه
اختلال دو قطبی نوع ۱ چیست؟
اختلال دو قطبی نوع ۱ یکی از بیماری‌های روانی است که با دوره‌های افسردگی و شیدایی مشخص می‌شود. شخصی که مبتلا به اختلال دو قطبی نوع یک باشد، حداقل یک بار در طول زندگی دوره شیدایی را تجربه کرده است. در این دوره شخص تحریک‌پذیر بوده، انرژی بالایی دارد و خلق‌وخوی او طبیعی نیست. رفتارهای غیرعادی می‌تواند زندگی شخص را مختل کند.
این افراد در کنار دوره شیدایی، از دوره افسردگی هم رنج می‌برند. در بین این دوره‌ها ممکن است شخص زندگی عادی داشته باشد.
برای اطمینان از سلامت روان خود همین حالا می‌توانید از روانشناسان سایت دیجی روانشناس نوبت مشاوره تلفنی بگیرید.
علائم اختلال دو قطبی نوع ۱ چیست؟
- دوره‌های شیدایی: شیدایی یا مانیا حالتی از خلق و خوی بالا یا تحریک‌پذیر، افزایش سطح انرژی و کاهش نیاز به خواب است. در طول دوره شیدایی، فرد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- احساس سرخوشی، هیجان‌زدگی
- تند یا زیاد صحبت کردن
- افکار پریشان یا احساس اینکه افکار خیلی سریع می‌آیند.
- بزرگ‌نمایی یا باور به توانایی‌ها یا اهمیت خود که بر اساس واقعیت نیست.
- عزت نفس کاذب
- افزایش فعالیت و افزایش انرژی
- کاهش نیاز به خواب
- قضاوت یا تصمیم‌گیری ضعیف
- درگیر شدن در رفتارهای پرخطر، مانند سوءمصرف مواد، ولخرجی و قمار، رانندگی بی‌احتیاط یا رابطه جنسی پرخطر.
- دوره‌های افسردگی: افسردگی حالتی از بدخلقی، کاهش سطح انرژی و از دست دادن علاقه یا لذت به فعالیت‌هایی است که فرد قبلاً از آنها لذت می‌برده است. در طول یک دوره افسردگی، فرد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- غم و اندوه، اضطراب یا پوچی مداوم
- احساس ناامیدی، گناه یا بی‌ارزشی
- از دست دادن علاقه یا لذت به فعالیت‌هایی که قبلا از آن لذت می‌برده است.
- خستگی یا کاهش انرژی
- مشکل در تمرکز یا تصمیم‌گیری
- تغییر در اشتها یا وزن
- بی‌خوابی یا پرخوابی
- افکار مرگ یا خودکشی
- اپیزودهای مختلط: دوره مختلط زمانی است که فرد علائم هر دو دوره‌ی شیدایی و افسردگی را به طور همزمان تجربه می‌کند. در طول یک دوره مختلط، فرد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- احساس تحریک‌پذیری یا بی قراری
- پرش سریع بین حالات افسردگی و شیدایی
- مشکل در خوابیدن
- افکار سریع و پرشی
- قضاوت یا تصمیم‌گیری ضعیف
- رفتارهای مخاطره‌آمیز
اما چقدر از این علائم و برای چه مدتی باید تجربه شود که تشخیص اختلال دوقطبی نوع یک گذاشته شود؟ در بحث تشخیص دقیقا به این مسئله پرداخته‌ایم. اما اگر علائم بالا را دارید باید هرچه سریع‌تر به روانشناس مراجعه کنید.
چه چیزی باعث اختلال دوقطبی نوع ۱ می شود؟
علت دقیق اختلال دوقطبی نوع اول به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که این اختلال احتمالاً به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی و عصبی ایجاد می‌شود. برخی از مطالعات ژن‌های خاصی را شناسایی کرده‌اند که با اختلال دو قطبی مرتبط هستند. عوامل محیطی مانند تروما، استرس، سوءمصرف مواد و اختلالات خواب هم می‌توانند باعث ایجاد یا بدتر شدن دوره‌های اختلال دو قطبی شوند. عوامل عصبی مانند عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز نیز ممکن است در ایجاد اختلال دوقطبی نقش داشته باشند.
هر شخصی ممکن است به این اختلال دچار شود. طبق آمار در ایالات متحده حدود ۲.۵% از جمعیت از این اختلال رنج می‌برند. معمولا در نوجوانی یا اوایل دهه بیست زندگی اولین علائم آن ظاهر می‌شود. تقریبا همه بیماران قبل از ۵۰ سالگی به این اختلال دچار شده‌اند. افرادی که در خانواده خود سابقه اختلال دو قطبی دارند، بیشتر در معرض این اختلال قرار دارند.
برای تشخیص چه تعداد علامت باید داشته باشیم؟
- وجود حداقل یک دوره شیدایی که حداقل یک هفته طول بکشد یا نیاز به بستری شدن داشته باشد.
- وقوع حداقل یک دوره افسردگی اساسی که حداقل دو هفته طول بکشد.
- دوره‌های شیدایی و افسردگی باید باعث ناراحتی یا اختلال قابل توجه در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر زمینه‌ها شود.
DSM-۵ مدت زمان لازم را برای علائم مشخص نمی‌کند. با این حال، وجود یک دوره شیدایی منفرد اغلب برای تشخیص اختلال دوقطبی نوع ۱ کافی است، حتی اگر دوره افسردگی نداشته باشد.
آیا اختلال دوقطبی نوع ۱ در کودکان نیز رخ می دهد؟
بله، اختلال دوقطبی نوع ۱ ممکن است در کودکان رخ دهد، اگرچه نسبتاً نادر است. این عارضه معمولاً در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی تشخیص داده می شود، اما گاهی اوقات می تواند در کودکان ۶ ساله هم تشخیص داده شود.
علائم اختلال دوقطبی در کودکان ممکن است با علائمی که در بزرگسالان مشاهده می‌شود متفاوت باشد. کودکان مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است نوسانات خلقی سریع‌تری را تجربه کنند، به طوری که دوره‌های شیدایی و افسردگی اغلب در یک روز یا هفته اتفاق می‌افتد. آنها همچنین ممکن است تحریک‌پذیری، عصبانیت انفجاری و بیش‌فعالی را نشان دهند که گاهی اوقات می‌تواند به اشتباه به عنوان اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) تشخیص داده شود.
اگر مشکوک هستید که فرزندتان ممکن است اختلال دوقطبی داشته باشد، مهم است که به دنبال تشخیص و درمان حرفه‌ای باشید. می‌توانید از سایت دکترتو با روانشناس مناسب مشاوره تلفنی داشته باشید.
درمان اختلال دو قطبی نوع یک چیست؟
درمان اختلال دو قطبی نوع اول معمولاً شامل داروها، مانند تثبیت‌کننده‌های خلقی یا داروهای ضدروان‌پریشی و روان‌درمانی، مانند درمان شناختی رفتاری و تغییرات سبک زندگی است. برنامه درمانی به شدت علائم فرد و نیازهای منحصر به فرد او بستگی دارد.
برخی از گزینه‌های درمانی برای اختلال دو قطبی ۱ شامل موارد زیر است:
- دارو درمانی: داروهایی مانند تثبیت‌کننده‌های خلق و خو، داروهای ضدروان‌پریشی و داروهای ضدافسردگی اغلب برای مدیریت علائم اختلال دو قطبی تجویز می‌شوند. دارو می‌تواند به تثبیت خلق و خوی فرد کمک کند و از بروز دوره‌های بعدی جلوگیری کند.
- روان درمانی: انواع مختلف روان درمانی می‌تواند برای افراد مبتلا به اختلال دو قطبی مفید باشد، از جمله درمان شناختی-رفتاری (CBT) و خانواده‌درمانی. CBT می‌تواند به افراد کمک کند افکار و رفتارهای منفی را تشخیص و تغییر دهند، علائم خود را درک کنند و یاد بگیرند که چگونه آنها را به طور موثر مدیریت کنند. خانواده‌درمانی هم می‌تواند در بهبود ارتباطات و روابط بین اعضای خانواده مفید باشد.
- درمان با الکتروشوک (ECT): ECT یک روش تحریک مغز است که به افراد کمک می‌کند از علائم شدید اختلال دوقطبی خلاص شوند. این روش اغلب در مواردی انجام می‌شود که دارو و روان درمانی مؤثر نباشد یا برای یک بیمار خاص ایمن نباشد. ECT همچنین در صورت نیاز به پاسخ سریع، مانند خطر خودکشی یا کاتاتونیا (حالت عدم پاسخ) نیز می‌تواند مؤثر باشد.
- تغییرات سبک زندگی: تغییر سبک زندگی می‌تواند برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نیز مفید باشد. ممکن است شامل خواب کافی، حفظ برنامه خواب منظم، اجتناب از مصرف الکل و مواد مخدر، و شرکت در ورزش و فعالیت بدنی منظم باشد.
اگه نیاز به روانشناس داشتی کلیک کن... جلسه اولت رایگانه
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به روانشناس
همانطور که خواندید، اختلال دو قطبی ۱ وضعیتی پیچیده است که برای مدیریت علائم و جلوگیری از عوارض طولانی‌مدت نیاز به درمان جامع دارد. درمان معمولاً شامل ترکیبی از دارو، روان درمانی و تغییر سبک زندگی است. در حالی که نمی‌توان از اختلال دوقطبی نوع یک پیشگیری کرد، برخی تغییرات در سبک زندگی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به این اختلال کمک کند.