اگه نیاز به روانشناس داشتی کلیک کن... جلسه اولت رایگانه 

اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) نوعی اختلال شخصیتی است که با علائمی مانند بی اعتمادی و سوء ظن نسبت به دیگران بدون دلیل و مدرک کافی معرفی می شود. افراد مبتلا به PPD همیشه مراقب و به اطرافیان مشکوک هستند و بر این باورند که دیگران دائماً در صدد تحقیر، آسیب یا تهدید آنها هستند. در ادامه این مطلب از مجموعه دیجی روانشناس با این اختلال بیشتر آشنا خواهید شد.

اختلال شخصیت پارانوئید (PPD)

وضعیتی بغرنج در بهداشت روانی فرد و نوعی اختلال شخصیتی است که با علایمی مانند بی اعتمادی و سوء ظن شدید نسبت به دیگران بدون دلیل و مدرک کافی همراه است. افراد مبتلا به این اختلال همیشه مراقب و به اطرافیان مشکوک هستند و بر این باورند که دیگران دائماً درصدد تحقیر، آسیب یا تهدید آنها هستند. به نظر این افراد رفتار و طرز فکرشان مشکل ساز نیست و کاملاً عادی است.

این اختلال از انواع اختلالات شخصیتی است که آن را در دستۀ اختلالات «خوشه A» یا «اختلالات شخصیتی غیرعادی» قرار می دهند و افراد مبتلا به آن، تفکر یا رفتار غیرعادی و نامتعارف دارند.

لازم به ذکر است پارانوئیدها هذیان یا توهم ندارند، در حالی که این حالت معمولاً در اسکیزوفرنی اختلال اسکیزوافکتیو و دوره های شیدایی شدید در اختلال دو قطبی دیده می شود.

اختلال شخصیت پارانوئید از چه سنی شروع می شود؟

 معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی علایم این بیماری بروز می کنند.

اختلال شخصیت پارانوئید چه کسانی را تحت تأثیر قرار می دهد؟

به طور کلی، تحقیقات نشان می دهد این اختلال شخصیت در افرادی که در بدو تولد به آنها زن گفته می شود ولی هویت جنسی آنها مرد است (AFAB) بیشتر درگیر این بیماری می شوند. با این حال، نمونه‌های سوابق بیمارستانی نرخ بالاتری از این اختلال را در افرادی که در بدو تولد به آنها مرد گفته می شود، اما هویت جنسی آنها زن است (AMAB) نشان داده است.

افراد مبتلا به پارانوئید بیشتر:

• در خانوارهای کم درآمد زندگی می کنند.
• بیوه، مطلقه یا جداشده و یا مجرد هستند.

هرچند تحقیقات بیشتری نیاز است تا متوجه شویم چرا این عوامل احتمال ابتلابودن به این اختلال را بیشتر می کنند و چگونه استرس و تروما در ایجاد آن نقش دارد.

اختلال شخصیت پارانوئید چقدر شایع است؟

اختلال شخصیت پارانوئید نسبتاً نادر است. محققان تخمین می زنند ۰.۵٪ تا ۴.۵٪ از جمعیت ایالات متحده به این اختلال شخصیت مبتلا هستند.

اگه نیاز به روانشناس داشتی کلیک کن... جلسه اولت رایگانه 

علایم و علل

افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید همیشه مراقب و محتاط هستند و بر این باورند که دیگران دائماً در تلاش برای تحقیر، آسیب رساندن یا تهدید آنها هستند. این باورهای عموماً بی‌اساس و نیز عادت به سرزنش و بی‌اعتمادی در توانایی این افراد برای برقراری روابط نزدیک یا حتی کاری اختلال ایجاد می‌کند و زندگی اجتماعی شان را به شدت محدود می کند.

افراد مبتلا به پارانوئید معمولاً:

• به تعهد، وفاداری یا قابل اعتماد بودن دیگران شک می کنند. بر این باورند که دیگران از آنها سوء استفاده می کند یا آنها را فریب می دهند.
• مایل نیستند به دیگران اعتماد کنند یا اطلاعات شخصی خود را فاش کنند، زیرا می ترسند از اطلاعاتشان علیه آنها استفاده شود.
• کینه توزند.
• بیش ازحد حساسند و به ندرت انتقادی را می پذیرند.
• معانی ضمنی و پنهان در اظهارات معصومانه یا نگاه های معمولی دیگران را می خوانند.
• فکر می کنند دیگران دارند به شخصیت آنها توهین و حمله می کنند، در حالی که از نظر دیگر افراد اینگونه نیست.
• بدون دلیل موجه، دائماً به همسر یا شریک عاشقانه خود شک می کنند و آنها را به خیانت متهم می کنند.
• در روابط خود با دیگران سرد و غیرصمیمی هستند و برای جلوگیری از خیانت می توانند، کنترلگر و حسود باشند.
• با این باور که همیشه حق با آنهاست، نقش و تقصیر خود را در مشکلات یا درگیری ها نمی بینند.
• به سختی می توانند استراحت کنند.
• کینه توز و لجباز هستند و همیشه بحث و دعوا ایجاد می کنند.

چه چیزی باعث اختلال شخصیت پارانوئید می شود؟

دانشمندان هنوز علت دقیق اختلال شخصیت پارانوئید را نیافته اند، اما احتمالاً ظ دلیل آن ترکیبی از عوامل محیطی و بیولوژیکی باشد. محققان دریافته‌اند عدم توجه عاطفی، فیزیکی و نظارتی دوران کودکی، نقش مهمی در ایجاد این اختلال در نوجوانی و اوایل بزرگسالی دارد.

پیش از این محققان بر این باور بودند که احتمالاً یک پیوند ژنتیکی بین اسکیزوفرنی، اختلال شخصیت اسکیزوتایپی و پارانویا وجود دارد، اما مطالعات بیشتر نشان داد این ارتباط آنقدر قوی نیست که قابل گفتن باشد.

اختلال شخصیت پارانوئید چگونه تشخیص داده می شود؟

شخصیت در طول رشد کودک و نوجوان به تکامل خود ادامه می دهد. به همین دلیل، کارشناسان مراقبت های روان معمولاً فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید را تا بعد از ۱۸سالگی تشخیص نمی دهند.

تشخیص این اختلال، می‌تواند دشوار باشد، زیرا اکثر افراد مبتلا به اختلال شخصیت فکر نمی‌کنند مشکلی در رفتار یا طرز تفکرشان وجود داشته باشد.

زمانی که جویای کمک می شوند اغلب به دلیل خود بیماری نیست، بلکه به دلیل شرایطی است که همزمان با آن بیماری وجود دارد، مانند اضطراب یا افسردگی … .

هنگامی که متخصص سلامت روان، مانند یک روانشناس یا روانپزشک، حدس می زند فرد به پارانویا مبتلا است، اغلب سؤالات کلی می‌پرسد که حالت دفاعی در فرد ایجاد نکند یا جوّ گفتگو را سنگین نکند، بلکه سؤالاتی می پرسد که روشن کننده موارد زیر است:

• سوابق گذشته
• روابط
• سابقه کار قبلی
• تست واقعیت
• کنترل تکانه

کارشناسان سلامت روان تشخیص اختلال شخصیت پارانوئید را براساس معیارهای این بیماری در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا قرار می دهند.

آیا مشکلات پزشکی دیگری با اختلال شخصیت پارانوئید مرتبط است؟

بله، تقریباً ۷۵ درصد از افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید مبتلا به اختلالات شخصیتی دیگری نیز هستند. شایع ترین اختلالات شخصیتی که همزمان با این اختلال رخ می دهد عبارتند از:

• اختلال شخصیت اجتنابی
• اختلال شخصیت مرزی (BPD)
• اختلال شخصیت ضداجتماعی (ASPD)

احتمال ابتلا به اختلال مصرف مواد و اختلال هراس در افراد مبتلا به پارانویا در جمعیت ایالات متحده از موارد دیگر بیشتر بوده است.

کنترل و درمان

افراد مبتلا به این اختلال شخصیت به ندرت خودشان به دنبال درمان هستند. معمولاً اعضای خانواده، همکاران یا کارفرمایان آنها را برای درمان به مراکز سلامت روان ارجاع می دهند.

برای درمان این بیماران، روان درمانی (گفتاردرمانی)، مانند درمان رفتاری شناختی (CBT) یا رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، از روش های درمانی انتخابی است. درمان بر افزایش مهارت‌های عمومی مقابله‌ای، به ویژه اعتماد و همدلی و همچنین بر بهبود تعامل اجتماعی، ارتباطات و عزت نفس تمرکز دارد.

از آنجایی که افراد مبتلا به این اختلال اغلب به دیگران بی اعتماد هستند، درمانشان برای متخصصان مراقبت های روان چالش برانگیز و بسیار مشکل است، زیرا اعتماد و ایجاد ارتباط از مؤلفه های مهم در روان درمانی هستند. درنتیجه، بسیاری از پارانوئیدها ممکن است برنامه درمانی خود را دنبال نکنند و نیمه کاره رها کنند و حتی ممکن است انگیزه های درمانگر را زیر سؤال ببرند.

متخصصان مراقبت های روانی معمولاً دارویی برای درمان این اختلال تجویز نمی کنند. با این حال، در صورتی که فرد دچار اختلال شدید باشد یا وضعیت روانی مرتبط با بیماری مانند اضطراب یا افسردگی داشته باشد، داروهایی مانند داروهای ضداضطراب، ضدافسردگی یا داروهای ضدروان پریشی تجویز می شود.

آیا می توان از اختلال شخصیت پارانوئید پیشگیری کرد؟

اگرچه راه پیشگیری برای اختلال شخصیت پارانوئید وجود ندارد، با این حال، درمان می تواند به فرد مبتلا به این اختلال اجازه دهد تا راه های مؤثرتری برای مقابله با افکار و موقعیت های تحریک کننده بیاموزد.

چشم انداز (آینده) اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟

چشم انداز (آینده) این اختلال شخصیت معمولاً به این بستگی دارد که فرد مبتلا مایل به پذیرش و متعهد به درمان است یا خیر. گاهی اوقات گفتاردرمانی می تواند پارانویا را کاهش دهد و تأثیر آن را بر عملکرد روزانه فرد محدود کند.

در صورت درمان نشدن، پارانویا می تواند در توانایی فرد برای ایجاد و حفظ روابط و همچنین توانایی وی در عملکرد اجتماعی و در موقعیت های کاری اختلال ایجاد کند. احتمال اینکه افراد مبتلا به این اختلال زودتر از افراد بدون اختلال شخصیت دست از کار بکشند، بیشتر است.

علاوه بر این، پارانویا یکی از قوی ترین عوامل پیش‌بینی کننده رفتار پرخاشگرانه در محیط بیمارستان است که معمولاً با تعقیب غیرقانونی افراد و دعوای قضایی افراطی همراه است.

اگه نیاز به روانشناس داشتی کلیک کن... جلسه اولت رایگانه 

خلاصه و جمع بندی

به خاطر داشته باشید اختلال شخصیت پارانوئید نوعی اختلال و حالت سلامت روان است. مانند همه انواع سلامت روان، کمک خواستن به محض ظاهرشدن علایم می تواند به کاهش اختلالات در زندگی شما کمک کند. متخصصان سلامت روان می توانند طرح های درمانی ارائه دهند که به فرد در مدیریت افکار و رفتارهایتان کمک می کند.

اعضای خانواده افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانویید اغلب استرس، افسردگی، اندوه و انزوا را تجربه می کنند. مهم است که این افراد هم از سلامت روان خود مراقبت کنند و در صورت مشاهده این علایم کمک بگیرند.